Soạn bài Hệ thống hóa kiến thức đã học SGK Ngữ văn 12 tập 1 Kết nối tri thức
Lập bảng tổng hợp về những loại văn học đã được học trong SGK Ngữ văn 12, tập 1. Kể tên các tác phẩm cụ thể thuộc từng loại, thể loại đó Nêu khái quát những kiến thức mới về loại văn bản, thể loại văn học được trình bày ở phần Tri thức Ngữ văn của từng bài học.
Câu 1
Trả lời Câu hỏi 1 trang 158 SGK Văn 12 Kết nối tri thức
Lập bảng tổng hợp về những loại văn học đã được học trong SGK Ngữ văn 12, tập 1. Kể tên các tác phẩm cụ thể thuộc từng loại, thể loại đó
Phương pháp giải:
Vận dụng tri thức Ngữ văn đã được học.
Lời giải chi tiết:
Thể loại |
Tác phẩm |
Tiểu thuyết |
Xuân Tóc Đỏ cứu quốc Nỗi buồn chiến tranh Trên xuồng cứu nạn |
Thơ |
Cảm hoài Tây Tiến Đàn ghi-ta của Lor-ca |
Chính luận |
Nhìn về vốn văn hóa dân tộc Năng lực sáng tạo Mấy ý nghĩ về thơ Cảm hứng và sáng tạo |
Truyện |
Hải khẩu linh từ Muối của rừng |
Kịch |
Nhân vật quan trọng Giấu của Cẩn thận hão |
Câu 2
Trả lời Câu hỏi 2 trang 158 SGK Văn 12 Kết nối tri thức
Nêu khái quát những kiến thức mới về loại văn bản, thể loại văn học được trình bày ở phần Tri thức Ngữ văn của từng bài học.
Phương pháp giải:
Vận dụng tri thức Ngữ văn đã được học.
Lời giải chi tiết:
Tên |
Khái niệm |
Đặc điểm/Phân loại |
Tác phẩm tiêu biểu |
Tiểu thuyết |
Tiểu thuyết là loại hình tự sự có dung lượng lớn, phản ánh đời sống xã hội một cách rộng lớn, sâu sắc, thông qua hệ thống nhân vật và tình huống phức tạp. |
Dung lượng lớn, nhiều nhân vật, nhiều tình tiết. Phản ánh đời sống xã hội một cách rộng lớn, sâu sắc. Có khả năng miêu tả nội tâm nhân vật phức tạp. |
"Xuân tóc đỏ cứu quốc" (Vũ Trọng Phụng) |
Thơ |
Thơ là loại hình nghệ thuật ngôn ngữ, sử dụng các biện pháp tu từ, nhịp điệu, âm thanh để biểu hiện cảm xúc, tư tưởng của con người. |
Thơ lục bát Thơ thất ngôn bát cú Thơ tự do |
"Tây Tiến" (Quang Dũng) |
Chính luận |
Chính luận là loại văn bản nghị luận nhằm thuyết phục người đọc, người nghe về một vấn đề thuộc lĩnh vực chính trị, xã hội. |
Dùng lí lẽ, dẫn chứng để thuyết phục người đọc. Có lập luận chặt chẽ, logic. Ngôn ngữ rõ ràng, dễ hiểu. |
"Mấy ý nghĩ về thơ" (Hoài Thanh) |
Truyện |
Truyện là loại hình tự sự có dung lượng vừa phải, phản ánh một khía cạnh của đời sống xã hội. |
Truyện ngắn Truyện trung bình Truyện dài |
"Muối của rừng" (Nguyễn Huy Thiệp) |
Kịch |
Kịch là loại hình nghệ thuật sân khấu, sử dụng ngôn ngữ, hành động, âm nhạc để thể hiện nội dung. |
Kịch nói Kịch thơ Kịch múa |
"Nhân vật quan trọng" (Gogol) |
- Kiến thức mới:
+ Phân tích tác phẩm theo đặc trưng thể loại: Xác định đặc trưng thể loại của tác phẩm; Phân tích tác phẩm theo những đặc trưng đó.
+ Phân tích tác phẩm theo chủ đề, tư tưởng: Xác định chủ đề, tư tưởng của tác phẩm; Phân tích cách thể hiện chủ đề, tư tưởng.
Câu 3
Trả lời Câu hỏi 3 trang 158 SGK Văn 12 Kết nối tri thức
Lập bảng đối sánh phong cách cổ điển, phong cách hiện thực và phong cách lãng mạn trong sáng tác văn học. Nêu tên một số tác phẩm cụ thể thuộc từng phong cách đó
Phương pháp giải:
Vận dụng tri thức Ngữ văn đã được học.
Lời giải chi tiết:
Bảng đối sánh phong cách cổ điển, phong cách hiện thực và phong cách lãng mạn trong sáng tác văn học:
Phong cách |
Đặc điểm |
Ví dụ tác phẩm |
Tác giả |
Cổ điển |
- Chủ đề: đề cao lý tưởng, đạo đức, con người hoàn mĩ. - Hình thức: ngôn ngữ trau chuốt, giàu hình ảnh, điển tích. - Thể loại: thơ Đường, truyện truyền kỳ,... |
- Truyện Kiều ,Chinh phụ ngâm khúc - Cung oán ngâm khúc |
Nguyễn Du |
Hiện thực |
- Chủ đề: phản ánh hiện thực đời sống xã hội một cách trung thực, khách quan. - Hình thức: ngôn ngữ giản dị, gần gũi với đời sống. - Thể loại: tiểu thuyết, truyện ngắn, bút ký,... |
- Tắt đèn - Chí Phèo - Vợ chồng A Phủ |
Ngô Tất Tố |
Lãng mạn |
- Chủ đề: đề cao cảm xúc cá nhân, hướng đến cái đẹp, tự do. - Hình thức: ngôn ngữ giàu hình ảnh, biểu cảm. - Thể loại: thơ trữ tình, truyện thơ,... |
- Đây thôn Vĩ Dạ - Tây Tiến - Bến quê |
Hàn Mặc Tử |
Câu 4
Trả lời Câu hỏi 4 trang 158 SGK Văn 12 Kết nối tri thức
Nêu các nội dung thực hành tiếng Việt đã thực hiện trong học kì I và làm rõ tác dụng của các nội dung thực hành ấy đối với việc đọc hiểu văn bản ở từng bài học.
Phương pháp giải:
Vận dụng tri thức Ngữ văn đã được học.
Lời giải chi tiết:
Các nội dung Thực hành tiếng Việt:
- Biện pháp tu từ nói mỉa, nghịch ngữ, đặc điểm và tác dụng
- Tác dụng của một số biện pháp tu từ trong thơ
- Lỗi logic, lỗi câu mơ hồ và cách sửa
- Sử dụng điển cố trong tác phẩm văn học.
Tác dụng các nội dung thực hành ấy đối với việc đọc hiểu văn bản ở từng bài học.
- Qua việc nắm được lí thuyết về nói mỉa và nghịch ngữ, độc giả có thể hiểu vì sao tiểu thuyết "Số đỏ" của Vũ Trọng Phụng được xem là một tiểu thuyết "có thể làm vinh dự cho mọi nền văn học" (ý kiến đánh giá của nhà văn Nguyễn Khải)
- Nội dung phân tích, đánh giá nghệ thuật sử dụng điển cố trong tác phẩm văn học cũng hỗ trợ rất đắc lực cho việc tìm hiểu truyện truyền kì Hải khẩu linh từ của Đoàn Thị Điểm - một tác phẩm dùng rất nhiều điển cố theo thi pháp của văn học viết Việt Nam thời trung đại
Câu 5
Trả lời Câu hỏi 5 trang 158 SGK Văn 12 Kết nối tri thức
Xác định những yêu cầu chung và yêu cầu riêng của các kiểu bài viết được thực hiện ở Bài 1, Bài 2, và Bài 4 bằng một sơ đồ phù hợp.
Phương pháp giải:
Vận dụng tri thức Ngữ văn đã được học.
Lời giải chi tiết:
Yêu cầu |
Bài 1 |
Bài 2 |
Bài 4 |
Chung |
- Đều đảm bảo bố cục rõ ràng - Đưa ra những dẫn chứng cụ thể |
||
Riêng |
Bảng tổng hợp cần có đầy đủ các thông tin: - Loại văn học - Thể loại - Tác phẩm cụ thể - Tác giả - Bảng cần được trình bày khoa học, rõ ràng, dễ nhìn. |
- Cần nắm rõ các khái niệm về loại văn bản, thể loại văn học. - Phân tích những đặc trưng cơ bản của từng loại văn bản, thể loại văn học. - Làm rõ những kiến thức mới được học trong phần Tri thức Ngữ văn. - Sử dụng ngôn ngữ chính xác, khoa học. |
- Liệt kê các nội dung thực hành tiếng Việt đã thực hiện. - Phân tích tác dụng của từng nội dung thực hành đối với việc đọc hiểu văn bản. - Sử dụng dẫn chứng cụ thể để minh họa. - Lập luận chặt chẽ, logic. - Cần đọc kỹ hướng dẫn đề bài để nắm rõ yêu cầu cụ thể của từng bài viết. |
Câu 6
Trả lời Câu hỏi 6 trang 158 SGK Văn 12 Kết nối tri thức
Chỉ ra những yêu cầu mới của việc viết một báo cáo nghiên cứu ở lớp 10 và lớp 11
Phương pháp giải:
Vận dụng tri thức Ngữ văn đã được học.
Lời giải chi tiết:
Yêu cầu mới:
- Nêu rõ đề tài và lí do chọn đề tài
- Tìm mục tiêu và phạm vi nghiên cứu
- Tìm các phương pháp nghiên cứu
- Thu thập thông tin, số liệu
-...
Câu 7
Trả lời Câu hỏi 7 trang 158 SGK Văn 12 Kết nối tri thức
Nêu những nội dung của hoạt động nói và nghe được thực hiện trong học kì I
Phương pháp giải:
Vận dụng tri thức Ngữ văn đã được học.
Lời giải chi tiết:
Trình bày kết quả so sánh, đánh giá hai tác phẩm truyện
Trình bày kết quả so sánh, đánh giá hai tác phẩm thơ
Thuyết trình về một vấn đề liên quan đến tuổi trẻ.
Trình bày báo cáo kết quả nghiên cứu về một vấn đề tự nhiên hoặc xã hội