Giải bài 7 trang 86 SGK Toán 10 tập 2 – Cánh diều — Không quảng cáo

Đề bài

Có hai con tàu A và B cùng xuất phát từ hai bến, chuyển động đều theo đường thẳng ngoài biển. Trên màn hình ra đa của trạm điều khiển (được coi như mặt phẳng toạ độ Oxy với đơn vị trên các trục tính theo ki-lô-mét), sau khi xuất phát t (giờ) ($t \ge 0$), vị trí

của tàu A có toạ độ được xác định bởi công thức $\left\{ \begin{array}{l}x = 3 - 35t\\y =  - 4 + 25t\end{array} \right.$ ,vị trí của tàu B có toạ độ là (4 – 30t; 3 – 40t).

a) Tính côsin góc giữa hai đường đi của hai tàu A và B.

b) Sau bao lâu kể từ thời điểm xuất phát hai tàu gần nhau nhất?

c) Nếu tàu A đứng yên ở vị trí ban đầu, tàu B chạy thì khoảng cách ngắn nhất giữa hai tàu bằng bao nhiêu?

Lời giải chi tiết

a) Tàu A di chuyển theo hướng vecto $\overrightarrow {{u_1}}  = \left( { - 35;25} \right)$

Tàu B di chuyển theo hướng vecto $\overrightarrow {{u_2}}  = \left( { - 30; - 40} \right)$

Gọi $\alpha$ là góc giữa hai đường đi của hai tàu, ta có:

$\cos \alpha  = \left| {\cos \left( {\overrightarrow {{u_1}} ;\overrightarrow {{u_2}} } \right)} \right| = \frac{{\left| {\left( { - 35} \right).\left( { - 30} \right) + 25.\left( { - 40} \right)} \right|}}{{\sqrt {{{\left( { - 35} \right)}^2} + {{25}^2}} .\sqrt {{{\left( { - 30} \right)}^2} + {{\left( { - 40} \right)}^2}} }} = \frac{1}{{5\sqrt {74} }}.$

b) Sau t giờ, vị trí của tàu A là điểm M có tọa độ là: $M\left( {3 - 35t; - 4 + 25t} \right)$

Sau t giờ, vị trí của tàu B là điểm N có tọa độ là: $N\left( {4 - 30t;3 - 40t} \right)$

Do đó, $\overrightarrow {MN}  = \sqrt {{{\left( {1 + 5t} \right)}^2} + {{\left( {7 - 65t} \right)}^2}}  = \sqrt {4250{t^2} - 900t + 50}  = \sqrt {4250{{\left( {t - \frac{9}{{85}}} \right)}^2} + \frac{{40}}{{17}}}  \ge \sqrt {\frac{{40}}{{17}}}  \approx 1,53\left( {km} \right)$

Suy ra MN nhỏ nhất xấp xỉ 1,53km khi $t = \frac{9}{{85}}$

Vậy sau $\frac{9}{{85}}$ giờ kể từ thời điểm xuất phát thì hai tàu  gần nhau nhất và cách nhau 1,53km

c) Vị trí ban đầu của tàu A tại ${M_o}$ ứng với $t = 0$ , khi đó ${M_o}\left( {3; - 4} \right)$

Tàu B di chuyển theo đường thẳng có vecto pháp tuyến $\overrightarrow n  = \left( {40; - 30} \right)$ và đi qua điểm $K\left( {4;3} \right)$ Phương trình tổng quát của là: $40\left( {x - 4} \right) - 30\left( {y - 3} \right) = 0 \Leftrightarrow 4x - 3y - 7 = 0$ $\Delta$

Ta có: $d\left( {{M_o},\Delta } \right) = \frac{{\left| {4.3 - 3.\left( { - 4} \right) - 7} \right|}}{{\sqrt {{4^2} + {{\left( { - 3} \right)}^2}} }} = \frac{{17}}{5} = 3,4\left( {km} \right)$

Vậy nếu tàu A đứng yên ở vị trí ban đầu còn tàu B di chuyển thì khoảng cách ngắn nhất giữa hai tàu bằng 3,4km.