Soạn bài Mùa phơi sân trước SGK Ngữ Văn 7 tập 1 Chân trời sáng tạo - chi tiết
Tìm một số từ ngữ, hình ảnh thể hiện tình cảm, cảm xúc của tác giả khi nhớ lại những kỉ niệm về “mùa phơi sân trước”. Đó là tình cảm, cảm xúc gì?
Nội dung chính
| Văn bản là một văn bản văn xuôi ngắn gọn, mang tính trữ tình, tự sự, miêu tả sâu sắc về những kỉ niệm đẹp đẽ của tác giả trước mùa phơi sân trước. Qua văn bản, tác giả bộc lộ trực tiếp tình cảm yêu mến, suy nghĩ vấn vương về những kỉ niệm nơi đây. |
Câu 1
Câu 1 (trang 89, SGK Ngữ văn 7 tập 1)
Tìm một số từ ngữ, hình ảnh thể hiện tình cảm, cảm xúc của tác giả khi nhớ lại những kỉ niệm về “mùa phơi sân trước”. Đó là tình cảm, cảm xúc gì?
Phương pháp giải:
Đọc văn bản tìm từ ngữ, hình ảnh thể hiện tình cảm, cảm xúc của tác giả và gọi tên tình cảm, cảm xúc ấy
Lời giải chi tiết:
Cách 1
- Một số từ ngữ, hình ảnh là:
+ Chuối phơi đủ nắng có thể ăn tới ra Giêng, mật lặn vào trong vừa ăn vừa tợp miếng trà, hoặc ngào qua với khóm, me,...đem dầm nước đá uống cũng ngon thấu trời.
+ Vậy là nước miếng mình ứa ra, trên từng mét đường về nhà ngoại.
+ Tâm hồn mệt nhoài với những món ăn cực kì mời gọi trong sân thiên hạ.
+ Cái hủ mắm tép dầm nắng sát hàng rào làm mình nhớ nhung chuối chát, khế chua cùng với gừng xắt mịn thì mâm mứt tắc đỏ au đằng kia làm mình lịm chết một cách lim dim như tụi kiến.
+ Nắng gió khiến mọi niềm vui, nỗi buồn bày ra như một cuộc diễu hành, không che giấu khách qua đường.
+ Bỗng nghe nhẹ nhõm khi nhìn theo bóng nhỏ đưa chiếc đò về bên kia sống.
- Đó là tình cảm, cảm xúc: yêu mến, nhớ nhung, bồi hồi, xao xuyến,... với những món ăn mang hương vị quê nhà, đồng thời là niềm thương đối với những mảnh đời nghèo khó
“Chân rõ ràng không mỏi, nhưng tâm rã rời, cứ chạy theo đeo đuổi miết trên những giàn phơi.
Hụt hơi, chới với.
…. mình bỗng bâng quơ nhớ. ”
Mình bỗng nhẹ ngõm khi nhìn theo bóng nhỏ đưa chiếc đò về bên sông. ”
Đó là cảm xúc hoài niệm nhớ nhung về tuổi thơ, tình cảm yêu quê hương tha thiết.
- Từ ngữ, hình ảnh:
"trên giàn luôn có gì đó ngóng nắng, khi cám mốc, khi một mớ bột gạo thừa trong lúc làm bánh, khi thì mớ cơm nguội hay mớ lá dừa khô, mấy trái đậu bắp già..."
"phơi lúa trên giàn..."
"giờ trên giàn bày ra những món ngon chuẩn bị cho cuộc hội hè"
"bánh phồng vừa quết xong, củ kiệu mới trộn đường xong, mứt gừng mới ngào nửa lửa... thứ nào cũng ưa nắng"
"c huối phơi đủ nắng , mật lặn vào trong, hoặc ngào qua với khóm, me...."
"giàn phơi cũng đầy những con cá nằm nhuộm nắng cho đỏ au da thịt"
→ Cảm xúc: xao xuyến, bồi hồi, nhớ nhung về những kỉ niệm thơ ấu bên giàn phơi
Câu 2
Câu 2 (trang 89, SGK Ngữ văn 7 tập 1)
Nhận xét về chất trữ tình trong văn bản trên
Phương pháp giải:
Nêu lên suy nghĩ của bản thân về chất trữ tình trong văn bản
Lời giải chi tiết:
Cách 1
Chất trữ tình trong văn bản trên là:
- Toàn bộ tác phẩm được kể theo dòng hồi tưởng của nhân vật tôi với những tình cảm, cảm xúc, tâm trạng khác nhau.
- Khung cảnh thiên nhiên và cảnh vật trong kỷ niệm về mùa phơi sân trước:
+ Mở đầu văn bản là là khung cảnh thiên nhiên quanh con đường quê.
+ Khung cảnh thiên nhiên của Mùa Chạp.
+ Khung cảnh giàn phơi, ép chuối,....
+ Khung cảnh nhớ lại những món ăn ngon.
- Con người được đặt trong mối quan hệ bình dị, thân thương, đẹp đẽ.
- Ngôn từ giàu cảm xúc, giàu tính tạo hình kết hợp cùng giọng điệu tâm tình, thủ thỉ
=> Chất trữ tình được thể hiện rõ qua những cảm xúc, suy nghĩ nhân văn của tác giả kết hợp với những hình ảnh miêu tả chân thực, mộc mạc song vẫn đầy chất thơ đối với quê hương
- Chất trữ tình nhẹ nhàng
- Chất trữ tình góp phần thể hiện cảm xúc của tác giả, tạo cho bài văn mạch chất trữ tình nên thơ.
Nhận xét: Chất trữ tình xuyên suốt toàn bộ tác phẩm, hiện diện qua dòng cảm xúc của nhân vật tôi. Với những thích thú, mê say của dòng hồi tưởng đầy những xuyến xao, bâng khuâng, tiếc nhớ về những ngày thơ ấu bên giàn phơi.
Câu 3
Câu 3 (trang 89, SGK Ngữ văn 7 tập 1)
Em cảm nhận được điều gì về cái “tôi” của tác giả đã thể hiện trọng văn bản?
Phương pháp giải:
Dựa vào phần tri thức Ngữ văn và suy nghĩ của bản thân em, cảm nhận về cái “tôi” của tác giả
Lời giải chi tiết:
Cách 1
Cái tôi của tác giả trong văn bản được thể hiện qua:
- Cách tác giả xưng "mình", gợi "người ta", một cách xưng hô thân tình, giúp thể hiện được sự thương mến, đồng cảm, chẳng hạn như: "Người nhà quê hồi mình con nít toàn người nghèo", "Mình dại hơn cả tuổi mười ba, không hiểu câu đó mấy, nên vẫn muốn má bày thật nhiều thứ trên giàn phơi nhà mình, chớ không phải còm nhom chút dưa kiệu, dưa hành, chút chuối khô... Nên Chạp sau mình vẫn nhắc, má lại nói ta đâu cần phải có cái mà người ta có"...
- Thể hiện cảm xúc thấm đẫm trong từng sự việc mà tác giả quan sát (như quết bánh phồng tôm, làm kiệu, phơi chuối,...) và thể hiện trong nỗi xót xa cho những phận nghèo
- Cái "tôi" của tác giả rất chân thực, nhẹ nhàng mà sâu lắng
Đó là một cái “tôi” nhẹ nhàng sâu lắng, đầy hoài niệm qua những câu chữ nhẹ nhàng, những kỉ niệm tuổi thơ gắn với sân phơi kí ức.
Cái "tôi" trữ tình hoài niệm về quê hương và thiên nhiên quê hương trong kí ức.
Câu 4
Câu 4 (trang 89, SGK Ngữ văn 7 tập 1)
Xác định chủ đề của văn bản và cho biết dựa vào đâu để em xác định như vậy
Phương pháp giải:
Đọc văn bản, xác định chủ đề và nêu lý do
Lời giải chi tiết:
Cách 1
- Chủ đề văn bản: Tác phẩm Mùa phơi sân trước đã đưa đến hình ảnh giàn phơi đặc biệt phong phú vào tháng Chạp của một miền quê nghèo ở Nam Bộ, qua đó tác giả thể hiện tình yêu thương sâu sắc đối với cảnh vật quê hương và thân phận con người
- Em xác định dựa vào:
+ Nhan đề văn bản
+ Từ ngữ, hình ảnh trong văn bản.
+ Các ý, các câu, các đoạn được triển khai trong văn bản
Chủ đề của văn bản là về kỉ niệm quê hương, về thiên nhiên cảnh vật dựa vào nội dung văn bản em xác định như vậy. Những chi tiết: “con đường đất, tháng Chạp, đường Tết, những giàn phơi, những ngày nắng”…. gắn trong kí ức tác giả.
- Chủ đề : kỉ niệm về quê hương
- Tiêu chí giúp xác định chủ đề: các hình ảnh, chi tiết trong văn bản đều xoay quanh thiên nhiên, cảnh sắc ở quê hương tác giả trong kí ức
Câu 5
Câu 5 (trang 89, SGK Ngữ văn 7 tập 1)
Chỉ ra những đặc điểm của tản văn thể hiện trong văn bản trên
Phương pháp giải:
Dựa vào văn bản và phần tri thức Ngữ văn, nêu đặc điểm của tản văn có trong văn bản
Lời giải chi tiết:
Cách 1
- Văn bản là một văn bản văn xuôi ngắn gọn, mang tính trữ tình, tự sự, miêu tả sâu sắc về những kỉ niệm đẹp đẽ của tác giả trước mùa phơi sân trước. Qua văn bản, tác giả bộc lộ trực tiếp tình cảm yêu mến, suy nghĩ vấn vương về những kỉ niệm nơi đây.
- Chất trữ tình: được tạo nên từ chính hình ảnh thiên nhiên cùng những cảm xúc, suy nghĩ sâu sắc của tác giả. Qua đó tạo nên rung động, hình dung cho bạn đọc về mọi vật nơi đây.
- Cái tôi nhà văn thì vô cùng tinh tế, nhạy cảm.
- Ngôn ngữ trong văn bản vô cùng giản dị, quen thuộc, sinh động và mang hơi hướng trữ tình.
- Tản văn là loại văn xuôi ngắn gọn, hàm súc, có thể trữ tình, tự sự, nghị luận, miêu tả phong cảnh, khắc họa nhân vật.
- Lối thể hiện đời sống của tản văn mang tính chất chấm phá, không nhất thiết đòi hỏi có cốt truyện phức tạp, nhân vật hoàn chỉnh nhưng có cấu tứ độc đáo, có giọng điệu, cốt cách cá nhân.
Đặc điểm của tản văn thể hiện trong văn bản:
- Viết bằng thể văn xuôi, dung lượng vừa phải
- Sử dụng nhiều phương thức biểu đạt (trữ tình, tự sự, nghị luận, miêu tả...))
- Bộc lộ trực tiếp tình cảm, suy nghĩ của tác giả trong quá trình khắc họa các hình ảnh