Soạn bài Mùa thu về Trùng Khánh nghe hạt dẻ hát SGK Ngữ Văn 7 tập 1 Chân trời sáng tạo - chi tiết
Em hãy chia sẻ trải nghiệm của mình về sản vật đặc trưng cho một vùng đất
Nội dung chính
| Văn bản là một văn bản văn xuôi ngắn gọn, mang tính trữ tình, tự sự, miêu tả sâu sắc về những kỉ niệm đẹp đẽ của tác giả trước mùa phơi sân trước. Qua văn bản, tác giả bộc lộ trực tiếp tình cảm yêu mến, suy nghĩ vấn vương về những kỉ niệm nơi đây. |
Chuẩn bị đọc
(trang 82, SGK Ngữ văn 7 tập 1)
Em hãy chia sẻ trải nghiệm của mình về sản vật đặc trưng cho một vùng đất
Phương pháp giải:
Hãy chia sẻ lại trải nghiệm của em về đặc sản địa phương mình (Ví dụ: cốm, phở,...)
Lời giải chi tiết:
Cách 1
Bài tham khảo 1:
Cốm là đặc sản lâu đời của Hà Nội. Là thứ quà riêng biệt của đất nước, là thức dâng của những cánh đồng lúc bát ngát xanh, mang hương vị tất cả cái mộc mạc, giản dị và thanh khiết của đồng quê nội cỏ. Khi ăn cốm, phải ăn từng chút ít, thong thả, nhón từng chút một, không được phũ phàng. Cảm nhận cái tươi mát của lá non, cái chất ngọt của cốm, cái dịu dàng thanh đạm của loài thảo mộc; thêm vào cái mùi hơi ngát của lá sen già, ướp lấy từng hạt cốm một. Quả thật, cốm là một món ăn đặc sản tượng trưng cho tinh hoa của đất trời.
Bài tham khảo 2:
Sản vật gây ấn tượng mạnh và làm em nhớ mãi đó chính là vải thiều thuộc vùng đất Thanh Hà, Hải Dương. Mùi vị đó cho đến bây giờ nhớ lại em vẫn thấy ngọt ở đầu lưỡi và có hương thơm thoang thoảng lướt qua. Vải Thanh Hà là một trong những đặc sản vô cùng nổi tiếng và đã được xuất khẩu cả trong nước và cả nước ngoài. Vải Thanh Hà không giống những loại vải khác vì quả rất tròn và đều nhau, quả nào quả ấy cũng căng mọng nước. Khi cho vào miệng, từng thớ vải ngọt thanh như tan ra trong miệng mình vậy. Đây thực sự là trải nghiệm em không bao giờ có thể quên trong những chuyến hành trình khám phá những đặc sản của tất cả các vùng miền
Hà Nội là địa điểm nổi tiếng với ẩm thực hấp dẫn, không chỉ đối với du khách nước ngoài mà còn lôi cuốn người Việt Nam. Nhưng nhắc đến món ăn Hà Nội là người ta nhắc đầu tiên đến phở. Phở như một thứ đại diện mang tính bản sắc, đặc thù của món ăn Hà Nội. Lý do thật đơn giản phở Hà Nội khác hẳn các nơi khác, nó không thể trộn lẫn với bất cứ một thứ phở nơi nào, cho dù ở đó người ta đã cố tình trương lên cái biển Phở Hà Nội.
Em đã có dịp thưởng thức bánh đậu xanh - đặc sản của Hải Dương. Bánh được làm từ bột đậu xanh, đường và dầu thực vật. Từng miếng bánh được cắt thành hình chữ nhật, bọc giấy bên ngoài. Bánh rất mềm, có vị ngọt.
Trải nghiệm cùng VB 1
Câu 1 (trang 84, SGK Ngữ văn 7 tập 1)
Em hình dung thế nào về cảnh được tả trong đoạn văn này?
Phương pháp giải:
Đọc kĩ văn bản từ “ Hạt dẻ rơi rơi rơi…vừa dày vừa cứng ” và nêu suy nghĩ của bản thân về cảnh được tả
Lời giải chi tiết:
Cách 1
Qua đoạn văn em có thể hình dung được, cảnh được tả ở đây chính là nói về sự trù phú của hạt dẻ Trùng Khánh. Hạt dẻ ở đây nhiều, tràn trề, đong đầy như mưa rơi, mang một vẻ đẹp như “bản nhạc mùa thu”
Em hình dung được khung cảnh mùa thu cùng những đàn gà đang đi mổ hạt dẻ. Tư thế đứng của chúng là một chân làm trụ còn một chân khều hạt. Mỏ của chúng mổ liên tiếp vào thân hạt nhưng một phát trúng, mười một phát trượt vì hạt dẻ dày và cứng.
Khung cảnh thơ mộng, thanh bình nhưng cũng rất vui tươi, tràn đầy sức sống.
Trải nghiệm cùng VB 2
Câu 2 (trang 85, SGK Ngữ văn 7 tập 1)
Đoạn văn gợi cho em suy nghĩ gì về mối quan hệ giữa con người và thiên nhiên?
Phương pháp giải:
Đọc kĩ văn bản từ “ Ở những vùng núi cao…cười sung sướng ”
Lời giải chi tiết:
Cách 1
Đoạn văn gợi cho em một suy nghĩ về mối quan hệ giữa con người và thiên nhiên, đó là mối quan hệ gắn bó, gần gũi, giao hòa với nhau. Thiên nhiên và con người hòa quyện, quấn quýt với nhau như những người bạn thân thiết, đồng hành suốt một đời
Con người và tự nhiên có mối quan hệ gần gũi, thân thiết. Con người sống chan hòa cùng thiên nhiên, mang những đặc tính tốt đẹp của thiên nhiên.
Con người sống gắn bó với thiên nhiên, hòa hợp và yêu mến thiên nhiên như một người bạn.
Suy ngẫm và phản hồi 1
Câu 1 (trang 85, SGK Ngữ văn 7 tập 1)
Tìm những từ ngữ, hình ảnh thể hiện tình cảm, cảm xúc của tác giả về hạt dẻ, rừng dẻ quê hương
Phương pháp giải:
Đọc đoạn văn và tìm ra những từ ngữ, hình ảnh ấy
Lời giải chi tiết:
Cách 1
Những từ ngữ, hình ảnh thể hiện tình cảm, cảm xúc của tác giả về hạt dẻ, rừng dẻ quê hương là:
- Trên khắp đất nước ta, không đâu có giống mác lịch ngon ngọt và thơm bùi như ở Trùng Khánh.
- Cái đó thì ...vưỡn.
- Cốm trộn hạt dẻ là một thứ vật quý, dùng để khoản đãi quý nhân.
- Hạt dẻ rơi rơi như mưa màu nâu. Đó là bản nhạc mùa thu ở quê tôi không thể nào quên.
- Đó là điểm du lịch mang màu sắc, hương vị của tình yêu.
- Thật là tuyệt vời, khi được lang thang trong một khu rừng dẻ cực kì lãng mạn.
- Rừng dẻ khe khẽ hát như rang bởi đây đang là mùa lá đỏ.
- Nắng chiều quê tôi sánh vàng như mật bủa lấy rừng vàng
Những từ ngữ, hình ảnh thể hiện tình cảm, cảm xúc của tác giả về hạt dẻ, rừng dẻ quê hương.
- Nhiều người nói với tôi, đã đi khắp trên đất nước ta, không đâu có giống mác lịch ngon ngọt và thơm bùi như ở Trùng Khánh. Cái đó thì…vưỡn.
- Giống hạt dẻ Trùng Khánh là số một La Mã chứ không chịu nhỉ.
- Thật tuyệt vời, khi được lang thang trong một khu rừng dẻ cực kì lãng mạn. - Rừng dẻ khe khẽ hát như rang… Ta ngồi đây để có được phút lặng yên.
- Nhiều người nói với tôi… không đâu có giống mác lịch ngon ngọt và thơm bùi như ở Trùng Khánh.
- Cái đồ thì… vưỡn.
- Tóm lại, cốm trộn hạt dẻ là một thứ vật quý, dùng để khoản đãi quý nhân.
- Hạt dẻ rơi rơi như mưa màu nâu. Đó là bản nhạc mùa thu ở quê tôi không thể nào quên.
- Đó là điểm du lịch mang màu sắc, hương vị của tình yêu.
- Thật là tuyệt vời, khi được lang thang trong một khu rừng dẻ cực kì lãng mạn…
- Rừng dẻ khe khẽ hát như rang bởi đây đang là mùa lá nỏ… Cuộc sống này thật là đáng sống.
- Ở những vùng núi cao, không khí trong lành… Cứ nhìn thấy mặt nhau là cười sung sướng.
Suy ngẫm và phản hồi 2
Câu 2 (trang 85, SGK Ngữ văn 7 tập 1)
Đọc văn bản Mùa thu về Trùng Khánh nghe hạt dẻ hát , em cảm nhận được điều gì về cái tôi của tác giả Y Phương?
Phương pháp giải:
Nêu suy nghĩ của bản thân về cái tôi tác giả
Lời giải chi tiết:
Cách 1
Đọc văn bản Mùa thu về Trùng Khánh nghe hạt dẻ hát, em cảm nhận được về cái tôi của tác giả Y Phương:
Đó là một cái tôi tinh tế, độc đáo, mới lạ chứa đựng sự nhạy cảm với sự rung động về cảnh vật thiên nhiên, những sản vật tinh túy của đất trời
Đọc văn bản, em cảm nhận được cái tôi của tác giả Y Phương nhẹ nhàng, tinh tế mà vô cùng sâu sắc. Những cảm nhận của tác giả rất chính xác, giàu cảm xúc.
Tác giả kể về đặc sản hạt dẻ Trùng Khánh của quê hương mình có những nét riêng không giống với bất cứ nơi nào, bằng một niềm tự hào, sung sướng. Điều đó cho thấy cái tôi của tác giả Y Phương đầy mới mẻ, độc đáo và tinh tế, nhạy cảm với thiên nhiên.
Suy ngẫm và phản hồi 3
Câu 3 (trang 85, SGK Ngữ văn 7 tập 1)
Chủ đề của văn bản trên là gì? Dựa vào đâu để em xác định như vậy?
Phương pháp giải:
Đọc văn bản, xác định chủ đề và nêu lý do
Lời giải chi tiết:
Cách 1
- Chủ đề của văn bản trên: Tình cảm say mê, tự hào của tác giả đối với hạt dẻ, rừng dẻ và niềm mong muốn được giao hòa với thiên nhiên
- Em xác định dựa vào: bố cục văn bản
- Phần 1 (từ đầu đến “…cốm trộn hạt dẻ là một thứ vật quý, dùng để khoản đãi quý nhân”): giới thiệu về vị ngon và giá trị của hạt dẻ Trùng Khánh
- Phần 2 (tiếp đến “…trên đầu mẹ có cả một rừng dẻ đang độ ngọt bùi…”): Ca ngợi vẻ đẹp và giá trị văn hóa, du lịch của rừng dẻ
- Phần 3 (còn lại): Ý nghĩa của mối tương giao giữa con người với tự nhiên
Chủ để của văn bản trên là quà tặng thiên nhiên, dựa vào nội dung của văn bản viết về hạt dẻ một món ăn đặc trưng vô cùng đặc biệt của Trùng Khánh.
Chủ đề: Nét đẹp của hạt dẻ Trùng Khánh dưới cái nhìn đầy tự hào của một con người với quê hương.
Dựa vào: Nhan đề, nội dung của văn bản và suy nghĩ, cảm xúc của tác giả bộc lộ qua văn bản.
Suy ngẫm và phản hồi 4
Câu 4 (trang 85, SGK Ngữ văn 7 tập 1)
Hãy chỉ ra một số đặc điểm của tản văn được thể hiện trong văn bản trên
Phương pháp giải:
Dựa vào phần Tri thức Ngữ văn, chỉ ra những đặc điểm của tản văn thể hiện trong văn bản
Lời giải chi tiết:
Cách 1
Một số đặc điểm của tản văn được thể hiện trong văn bản là:
- Chất trữ tình: văn bản thể hiện sự say mê, tự hào của tác giả đối với hạt dẻ, rừng dẻ. Những tình cảm đó được bộc lộ qua cách miêu tả chi tiết màu sắc, hình dáng, mùi vị của hạt dẻ, âm thanh, màu sắc của rừng dẻ, qua cách nói khẳng định: “Giống hạt dẻ Trùng Khánh là số một La Mã chứ không chịu nhì”
- Cái tôi của người viết: thể hiện rõ nét qua tình cảm, thái độ, suy nghĩ của tác giả
- Ngôn ngữ: sử dụng khẩu ngữ, từ láy, văn phong gợi hình, gợi cảm
Các đặc điểm của tản văn thể hiện trong văn bản là:
- Mang tính trữ tình cao vì những bài tản văn đều là những cảm nhận của tác giả, mượn lời nói ngôn từ để giãi bàu tâm tư, tình cảm, cảm xúc nên bao giờ tản văn cũng giàu chất trữ tình, cái tôi của tác giả.
- Mang hướng phóng túng, tự do bởi tản văn luôn lấy cảm nhận, giãi bày của tác giả làm trung tâm.
- Mang ngôn ngữ bóng bẩy, súc tích. Ngôn ngữ ở đây luôn được chú trọng, trong sáng, tươi mới và tự nhiên. Không cần quá chú trọng tình tiết, đời sống nhân vật hay tình cảm phải dạt dào, mãnh liệt như thơ mà nó là những gì tác giả thấy, nghe, cảm nhận nên cảm xúc, ngôn từ ở đây tươi tắn, trong sáng, tự nhiên.
Tác giả đã bộc lộ suy nghĩ, cảm xúc riêng trong văn bản.
Suy ngẫm và phản hồi 5
Câu 5 (trang 85, SGK Ngữ văn 7 tập 1)
Nêu cảm nhận của em khi đọc văn bản trên?
Phương pháp giải:
Sau khi đọc văn bản, trình bày suy nghĩ của bản thân
Lời giải chi tiết:
Cách 1
Sau khi đọc văn bản trên em thấy được vẻ đẹp của thiên nhiên, sản vật mà đất trời ban tặng cho mảnh đất Trùng Khánh. Có lẽ đây là một vẻ đẹp trù phú, đầy sức sống, mang hơi hướng lãng mạn và thơ mộng. Chắc hẳn mỗi nơi đều có một sản vật riêng để “những người con ở đó” cảm thấy tự hào, trân trọng và cảm xúc đó cũng được thể hiện qua văn bản trên. Đó chính là niềm tự hào, vui sướng, hạnh phúc khi đặc sản quê mình được coi là thứ đặc sản có một không hai
Văn bản mang nhiều cảm xúc của tác giả về một món ăn đặc sản của Trùng Khánh, một món ăn đặc trưng mang theo những kỉ niệm cùng cảm xúc của tác giả. Sau khi đọc xong văn bản, em không những có thêm kiến thức về món ăn nổi tiếng này mà còn trân trọng tình cảm của tác giả với những tạo vật thiên nhiên ban tặng.
“Mùa thu về Trùng Khánh nghe hạt dẻ hát” của Y Phương đã giúp tôi có thêm những kiến thức về hạt dẻ, một đặc sản của mảnh đất Trùng Khánh (Cao Bằng). Hạt dẻ được coi là một thức quà mà thiên nhiên đã ban tặng cho Trùng Khánh, không một nơi nào có thể trồng ra thứ hạt dẻ có hương vị như vậy. Y Phương đã miêu tả một cách chi tiết hình dáng, màu sắc và hương vị của loại hạt dẻ này. Sau đó, nhà văn còn chỉ ra điểm khác biệt giữa hạt dẻ Trùng Khánh và hạt dẻ nhái. Cách phân tích của Y Phương rất dễ hiểu, thuyết phục. Không chỉ vậy, tác giả còn đề cập đến cách thưởng thức hạt dẻ sao cho tinh tế, cũng như khắc họa vẻ đẹp thiên nhiên Trùng Khánh bằng một niềm tự hào, sung sướng. Từ đó, tôi thấy được tình yêu của tác giả dành cho món đặc sản của quê hương.