Soạn bài Thơ ca SGK Ngữ văn 9 tập 1 Chân trời sáng tạo
Tác giả đã sử dụng những hình ảnh so sánh nào để nói về thơ ca? Em thích hình ảnh nào nhất? Vì sao?
Nội dung chính
| Văn bản nói về vẻ đẹp và ý nghĩa của thơ ca đối với đời sống và tâm hồn của mỗi con người. Bài thơ phác họa những khoảnh khắc, sự kiện trong đời mà ở đó thơ ca hiện diện sống động gắn bó với con người: từ thời thơ ấu tới lúc già nua, trong những lúc vui mừng hay trái tim thổn thức, trong cả những lúc buồn bã, tuyệt vọng,… Song, tựu chung lại, dù trong khoảnh khắc, sự kiện nào thì thơ ca đều ôm ấp, chở che, xoa dịu và an ủi trái tim ra, khiến tái tim ta rung lên những giai điệu và xúc cảm tuyệt vời. |
Câu 1
Trả lời Câu hỏi 1 trang 41 SGK Văn 9 Chân trời sáng tạo
Tác giả đã sử dụng những hình ảnh so sánh nào để nói về thơ ca? Em thích hình ảnh nào nhất? Vì sao?
Phương pháp giải:
Liệt kê các hình ảnh so sánh trong bài và nêu hình ảnh em thích nhất.
Lời giải chi tiết:
Cách 1
- Thơ như bài hát ru, như mơ ước mùa xuân, như khát vọng chiến công
- Thơ giống như bà mẹ, như người yêu, thơ sẽ là con gái
- Thơ như trái núi cao không thể tới, như cánh chim sà đậu xuống lòng tay
- Thơ như đôi cánh nâng tôi bay
- Thơ như là vũ khí trong trận đánh
- Thơ là tất cả
- Thơ là công viẹc tân cùng, là rảnh rỗi bắt đầu, …
Em thích nhất hình ảnh thơ “Khi tôi nhỏ, thơ giống như bà mẹ/ Tôi lớn lên, thơ lại giống người yêu” Vì thơ ca theo chúng ta đến suốt cuộc đời, thơ ca là vĩnh cữu. Thơ luôn ân cần, chu đáo như vậy. Khi thì dịu dàng, đong đầy tình cảm luyện cho ta những tình cảm tốt đẹp như người mẹ, khi lại nồng nàn, đong đầy tình yêu lứa đôi.
- Tác giả đã sử dụng những hình ảnh so sánh để nói về thơ ca là: “Thơ như bài hát ru”, “Như mơ ước mùa xuân, như khát vọng chiến công”, “thơ giống như bà mẹ”, “thơ sẽ là con gái”, “Có lúc thơ như trái núi cao không thể tới”, “Thơ như đôi cánh nâng tôi bay”, “Thơ là vũ khí trong trận đánh”.
- Em thích hình ảnh tác giả so sánh “Thơ là vũ khí trong trận đánh” nhất bởi nó khiến em nhớ tới giai đoạn đất nước ta trong những cuộc kháng chiến chống quân xâm lược, nhất là hai trận chiến chống Pháp và Mỹ. Trong hai cuộc chiến tranh khốc liệt ấy, thơ ca đã hóa thân trở thành thứ vũ khí sắc bén vừa khơi dậy lòng yêu nước và tình đoàn kết của nhân dân ta, vừa đấu tranh với kẻ thù trên mặt trận văn hóa, văn học, …
Câu 2
Trả lời Câu hỏi 2 trang 41 SGK Văn 9 Chân trời sáng tạo
Em hiểu như thế nào về tâm nguyện của nhà thơ: “Tôi nguyện suốt đời trung thực sống cho thơ”?
Phương pháp giải:
Sử dụng năng lực đọc hiểu văn bản để giải thích
Lời giải chi tiết:
Cách 1
Thơ sinh ra từ tâm hồn con người, nó đẹp song cũng giản dị, gần gũi với chúng ta. Nhà thơ, thơ và cuộc sống gắn bó với nhau, mật thiết không tách rời. Thơ bắt nguồn từ sự sống, chắt lọc những gì tinh tuý nhất.
Phôntan đã nói: Bạn ơi hãy học suy nghĩ bằng trái tim Và hãy học cảm xúc bằng lí trí. Thơ là thế, không chỉ là “sự im lặng giữa các từ”, là tiếng lòng, mà còn là sự tỉnh táo trong cảm xúc, giàu chất trữ tình trong suy tưởng, để rồi trở thành người bạn trung thành của chúng ta trên đường đời, giúp chúng ta thêm lớn về tâm hồn, có tình cảm trong sáng và lành mạnh.
Ở đây, nhà thơ mong muốn được chân thành đóng góp bút lực và tiếng nói của mình cho thơ ca để cùng thơ ca tái hiện lại và tô điểm thêm cho mọi khoảnh khắc của đời sống.
Câu 3
Trả lời Câu hỏi 3 trang 42 SGK Văn 9 Chân trời sáng tạo
Từ bài thơ, em có suy nghĩ gì về vai trò của thơ ca nói riêng, văn chương nói chung với tâm hồn mỗi người.
Phương pháp giải:
Vận dụng năng lực đọc hiểu văn bản để thực hành
Lời giải chi tiết:
Cách 1
Thơ trước hết giúp con người giãi bày xúc cảm của mình nhưng nếu xúc cảm đó bị phong kín trên trang giấy thì một điều chắc chắn là sức sống của những vần thơ ấy sẽ không lâu bền. Trong đời sống, con người không chỉ sống và tự chiêm nghiệm về những điều diễn ra trong lòng. Làm thơ không chỉ để tự thoả mãn nhu cầu giãi bày tình cảm của mình mà còn để chia sẻ, là để tìm sự đồng vọng của những tấm lòng đồng cảm. Thơ là điệu hồn của những tâm hồn đồng điệu (Tố Hữu) là bỏi vậy
Thơ không chỉ khiến tâm hồn, trí tuệ con người giàu có, phong phú mà còn vỗ về, động viên, khích lệ người ta đứng dậy, đi tới... Người đọc có thể cảm nhận muôn vàn cung bậc tình cảm, cảm xúc, muôn vàn tiếng lòng “rất thơ” mà người nghệ sĩ đã phổ trong mỗi con chữ. Tiếp nhận những tình điệu ấy, người đọc như được thanh lọc chính tâm hồn mình. Ta sẽ thấy mình cao thượng hơn, khao khát được sống đẹp, sống có ích hơn... Đó cũng chính là những điều mà Hoàng Trung Thông và tất cả chúng ta cảm nhận được khi đọc thơ của Bác:
Tôi đọc trăm bài, trăm ý đẹp
Ngọn đèn toả rạng mái đầu xanh.
Vần thơ của Bác, vần thơ thép
Mà vẫn mênh mông, bát ngát tình
Thơ ca đến với cuộc sống từ khi nào, khó có thể trả lời đích xác. Nhưng một điều chắc chắn không ai có thể phủ nhận được là không có thơ, cuộc sống sẽ nghèo nàn, tâm hồn, tình cảm con người sẽ trở nên cằn cỗi vô cùng. Cảm nhận được vai trò, tầm quan trọng của thơ ca đối với cuộc sống con người, chúng ta sẽ hiểu tại sao đã từng có người nói rằng: Cuộc sống sẽ tối sầm nếu không có thơ ca.
Từ bài thơ, ta có thể thấy trong mỗi giai đoạn của đời người, trong mỗi khoảnh khắc, sự kiện của đời sống, thơ ca đều cất lên tiếng hát của mình. Lúc là lời hát ru êm ả dành cho những bé thơ, lúc là lời thủ thỉ tâm tình cho những người đang yêu, khi lại là tình yêu thương, săn sóc, vỗ về dành cho những người lớn tuổi, khi lại là khúc ca đầy nhiệt huyết, khát vọng của cả một dân tộc khi đất nước phải chịu cảnh xâm lăng… Dù trong hoàn cảnh nào, thơ ca luôn chạm đến trái tim ta, làm rung lên biết bao cảm xúc, khơi dậy biết bao sự cảm thông và thương yêu trong mỗi tâm hồn người. Đó chính là vai trò của thơ ca trong cuộc sống của chúng ta.